جلال چانڊيو به ڏنگو فنڪار هيو

مرشد چوندا آهن ته

"پُٽَ ۽ گهوڙا ڏنگا ڀلا "

جلال چانڊيو به ڏنگو فنڪار هيو جنهن اصل راڳ ڳايو

نج سنڌي لهجي ۾

بيتن ڏوهيڙن ۽ چؤسٽن ۾ شاعرن جي شاعري کي مان ڏنائين .

لطيف سچل قلندر جي پڌر ۾ هر سال حاضري ڀريندڙ ۽ هر ماڻهو کي مان ڏيندڙ جلال چانڊيو راڳ جو بادشاهه به هيو. جنهن کي ٽريبيوٽ ڏجي پر لفظ ئي ٿورا آهن .

پر تاريخ جو هڪ يادگار واقعو آهي ته جڏهن مرزا جاني بيگ جڏهن سنڌ جو حڪمران هيو ته اڪبر بادشاهه ان کي خان _خانان هٿان ٻڌرائي دهلي درٻار کڻائي ويو

رات جو تانسين جي راڳ جي محفل لڳي راڳ هليو جنهن ۾ تانسين واهڙ وهائي ڇڏيِا ۽ اتي اڪبر بادشاهه غرور ۽ تڪبر ۾ نؤ لکو هار تانسين کي اڇلائي ڏنو

۽ مرزا جاني بيگ کي چيو ته تون به سنڌ جو حڪمران آ ان ڌرتي جو حڪمران آ جيڪا علم ادب ۽ راڳ جو قدر ڪندڙ آ تون به ڪجهه ڏي تانسين کي .

مرزِا جاني بيگ به باذوق حڪمرِان هيو ان تانسين جي چوڌاري ست ڦيرا ڏنا

تنهن تي تانسين کان دانهن نڪري وئي ۽ اڪبر کي چيائين ته سنڌ جا ماڻهو واقعي راڳ جو قدر ڪندڙ آهن ۽

" اهڙو داد ورلي ڪنهن ڏنو آ . "

سنڌ داد ڏيندڙ ۽ قدر ڪندڙن جو ديس آ جنهن جلال چانڊئي کي بي انتها عزت ڏني

تڏهن چئون ٿاته

جلال چانڊيو ڪير سڏائي ۽ ڪير نه کيس سڃِاڻي

سنڌي ٽوپي ۽ جبل جيڏو ارڏو قد ڪاٺ رکندڙ

سرموڙ شهپر رکندڙ جلال چانڊيو اڄ به زنده آهي پنهنجي ڳايل يادگار گيتن سان ۽ منفرد راڳ سان .

جلال چانڊيو بلڪل ڏنگو فنڪار هيو جنهن راڳ سان سنڌ جي پاڙيسري خطي جي قوالي ٽائيپ راڳين ۽ خيلوي جا ٽپڙ هتان گول ڪرايا ۽ مختصر عرصي ۾ سنڌ جي واهڻ وستي وستي ۾ ڇائنجي ويو .

فوزيا سومرو وري ان عرصي ۾ لاڙ ۾ ڇائنجي پڻ وئي هئي پر جلال چانڊيو سنڌ جي ٻچي ٻچي کي ياد رهيو .

اوطاقي مڙس معتبر ۽ حشمت واري ڏيک ڏيندڙ ڏنگي جلال چانڊئي موسيقي کي نوان دڳ ڏنا ۽ هن پنهنجي منفرد لازوال آواز ۾ باليووڊ جا گانا به ڳائي داد حاصل ڪيو .

روِء نه دلڙي جيرا ڦٽجي پيا ... جيرا ته هنن ٻاهرين فنڪارن جا ساڙيا جڏهن انهن جي جاِء جلال والاري .

"جلال جا گانا اهڙي تهڙي کي سمجهه ۾ ڪين ايندا "ڪاڪو پنجل ٽڳڙ پنهنجي تر ۾ جلال چانڊئي جو عاشق تصور ڪيو ويندڙ آ .

ان جي بقول جلال چانڊيو دلين جو فنڪار آ .

جلال چانڊيو هي جهان ته پلاڻي ويو پر پنهنجي راڳ سان تاحيات زنده رهندو .

اها به سندس جي فتح آ جو ڪيترائي راڳي ان جي ڪاپي ڪري مشهور بڻيا ۽ جلال جو تخلص لڳايون .

جگر جلال .دلبر جلال. ننڍو جلال ۽ ٻيا ڪيترائي .

بحرحال جلال تنهنجا ديوانا بي شمار

جلال تنهنجا چاهيندڙ بي شمار .

سنڌي راڳ جي دنيا جو هي منفرد فنڪار موسيقي جي آسمان تي وينس ستاري مثل چمڪندڙ آ.